Opbouw van het hoogspannings- en middenspanningsnet in Nederland

Het Nederlandse elektriciteitsnet is een complex en fijnmazig systeem dat elektriciteit transporteert van opwekking tot eindgebruiker. Het bestaat uit verschillende spanningsniveaus, elk met specifieke functies en verantwoordelijkheden. De twee belangrijkste niveaus zijn het hoogspanningsnet en het middenspanningsnet.

Hoogspanningsnet

Het hoogspanningsnet is verantwoordelijk voor het transport van grote hoeveelheden elektriciteit over lange afstanden. Het wordt beheerd door TenneT, de landelijke netbeheerder. Het hoogspanningsnet is onderverdeeld in drie spanningsniveaus:

• 380 kV: Het landelijk koppelnet dat grote elektriciteitscentrales en internationale verbindingen met elkaar verbindt.
• 220 kV: Voornamelijk aanwezig in Noordoost-Nederland.
• 150 kV: Regionale netten die elektriciteit distribueren naar onderstations.

Het hoogspanningsnet is grotendeels bovengronds aangelegd met behulp van hoogspanningsmasten. In sommige gebieden worden ondergrondse kabels gebruikt, vooral in stedelijke omgevingen of vanwege landschappelijke overwegingen. Het net is verbonden met buurlanden via interconnecties zoals de NorNed-kabel (Noorwegen), BritNed (Verenigd Koninkrijk) en COBRAcable (Denemarken), wat bijdraagt aan de leveringszekerheid en internationale handel in elektriciteit.

Middenspanningsnet

Het middenspanningsnet vormt de schakel tussen het hoogspanningsnet en het laagspanningsnet. Het transporteert elektriciteit van onderstations naar transformatorstations die de spanning verder verlagen voor distributie naar eindgebruikers. De spanningsniveaus in het middenspanningsnet variëren tussen 3 kV en 23 kV, afhankelijk van de regio en historische ontwikkelingen.

Het middenspanningsnet wordt beheerd door regionale netbeheerders zoals Liander, Stedin en Enexis. Het netwerk bestaat uit een combinatie van bovengrondse lijnen en ondergrondse kabels. De structuur van het middenspanningsnet is meestal ringvormig, wat betekent dat elektriciteit via meerdere routes kan worden geleverd. Dit verhoogt de betrouwbaarheid en maakt het mogelijk om delen van het net spanningsloos te maken voor onderhoud zonder de stroomvoorziening te onderbreken.

Netstructuur en betrouwbaarheid

De combinatie van hoogspannings- en middenspanningsnetten zorgt voor een robuuste en betrouwbare elektriciteitsvoorziening in Nederland. Het hoogspanningsnet fungeert als de 'snelweg' voor elektriciteit, terwijl het middenspanningsnet de 'provinciale wegen' vormt die elektriciteit naar lokale gebieden brengen. Deze hiërarchische structuur maakt het mogelijk om efficiënt te reageren op vraag en aanbod, storingen snel te isoleren en onderhoud uit te voeren zonder grote impact op de eindgebruikers.

Toekomstige ontwikkelingen

Met de energietransitie en de toename van decentrale opwekking, zoals zonne- en windenergie, staan de hoogspannings- en middenspanningsnetten voor nieuwe uitdagingen. Er wordt gewerkt aan het verzwaren en uitbreiden van het net om de toenemende vraag en het variabele aanbod van elektriciteit aan te kunnen. Innovaties zoals slimme netten (smart grids) en energieopslag spelen een belangrijke rol in de toekomstige ontwikkeling van het elektriciteitsnet.

Voor meer gedetailleerde informatie over de structuur van het elektriciteitsnet kun je terecht op Phase to Phase.